Գյումրու Սախարովի հրապարակի տարածքում տեղակայված աղբի ու մետաղի կույտի նմանվող տնակում Տանաշյաններն են ապրում։ Թե ինչպիսի անմարդկային ու գիտակցության մեջ չտեղավորվող տեսարանի ականատես եղանք, բառերով նկարագրելն անհնար է։ Ոսկեղենիկ հարուստ հայերենը չունի ածականներ՝ տեսարանը բնորոշելու համար։
Նեղլիկ, մութ ու ցուրտ տնակում վառարանի թույլ կրակից ավելի ուժեղ ջարդված առաստաղից ու պատերից ներթափանցող լույսն էր։ Տանտերերը՝ Խորեն եւ Լալա Տանաշյանները, վերարկուներով ու երկարաճիտ կոշիկներով են՝ հնարավորինս վառարանին մոտ կանգնած։ Ամուսինները հիշում ու պատմում են իրենց բաժին հասած ծանր կյանքի ու դեգերումների մասին։
Լալան հարս է եկել 1994 թվականին։ Ամուսնու հետ տեղափոխվել են տնակում բնակվելու, քանի որ մեծ ընտանիքին փոխհատուցված բնակարանից իրենց բաժին չի հասել։
Հրդեհի պատճառով զրկվել են տնակից, տեղափոխվել մեկ այլ ժամանակավոր կացարան, մինչեւ նույն տարածքում նորը տեղադրեին։ Վերադարձել են հարազատ հասցե, բայց կրկին հարկադրաբար տեղափոխվելու խնդրին են բախվել։ Տնակի տարածքում շինարարական աշխատանքների նպատակով Տանաշյանների խարխուլ կացարանը վերջերս տեղափոխել են մի քանի մետր հարավ՝ խոստումով, որ ընտանիքի կեցության հարցը կլուծեն առաջնահերթ։
Անգամ հարեւան տնակներում ապրող մարդիկ են սրտնեղում, ասում՝ մենք կդիմանանք, այս մարդկանց վիճակն անտանելի է, գոնե մի բան անեն, թե չէ մի առավոտ էլ չեն արթնանա։ «Մարդուն ուղարկել այս պայմաններում ապրելու նշանակում է ցրտահարությունից մահվան դատապարտել»,- ասում են հարեւանները։
Նոր տարում Տանաշյանների ընտանիքում մեծ համալրում է սպասվում, գարնանը կծնվեն երկու թոռնիկները, իսկ որտեղ են մեծանալու՝ անհայտ է։ «Մենք առողջության մասին մոռացել ենք, մեր մասին չենք էլ մտածում, գոնե երեխաները չհիվանդանան»,- ասում է Խորենը։
Անցած տարեվերջին ընտանիքն աջակցության խնդրանքով դիմել է Գյումրու նորընտիր քաղաքապետին։ Տանաշյաններին նա հորդորել է նամակ գրել Համահայկական հիմնադրամին։ Հիմնադրամից, սակայն, պատասխան չեն տվել ընտանիքին։
Ամուսիններն ասում են՝ «Շիրակ կենտրոն» հասարակական կազմակերպությունն է մշտապես իրենց ձեռք մեկնում, օգնում վառելափայտով, սնունդով, եւ, որ ամենակարեւորն է, Խորենին աշխատանքի են ընդունել վառելափայտի ծրագրում։
Շիրակի մարզպետարանի քաղաքաշինության վարչությունից տեղեկացնում են, որ ՀՀ վարչապետի հանձնարարականով մարզի 22 քաղաքային եւ գյուղական ոչ հիմնական շինությունների փաստագրման ճշգրտման գործընթացն ավարտվել է, ուղարկվել կառավարություն։
Ըստ ավարտուն գործընթացի՝ 2019 թվականի տվյալներով մարզում փաստացի հաշվառվել է 3547 տնակ, իսկ 2022-ի տվյալներով թիվը փոքր-ինչ նվազել է՝ 3456։ Այս ընթացքում ապամոնտաժվել է 221 ոչ հիմնական շինություն, բայց ավելացել 182 տնակ՝ ի հաշիվ փաստագրումից ինչ-ինչ պատճառներով դուրս մնացած ընտանիքների համալրման։ Ըստ վերջնարդյունքի՝ եղել են նաեւ կրկնվող կամ գոյություն չունեցող 52 տնակներ։
«Գյումրի» բժշկական կենտրոնից տեղեկացնում են, որ ինչպես նախկինում, այս տարի եւս ցրտահարության դեպքեր կան։
Մինչ կառավարությունում կորոշեն, թե երբ կամ ինչ եղանակով կլուծվի կամ չի լուծվի անօթեւանության հարցը, Գյումրիում արդեն «ցրտահարությունից փտախտ» ախտորոշմամբ մի կին է տեղափոխվել Երեւանի այրվածքաբանական կենտրոն։ 44-ամյա միայնակ կնոջ ստորին վերջույթները կհատվեն։
Առաջին մասնագիտությամբ բանասեր, երկրորդով՝ հոգեբան, լրագրությունը, սակայն, երրորդը չէ։ Լրագրությունը բոլոր մասնագիտություններից ամենասիրելին է։