«Բժիշկը մարդուն է բուժում, անասնաբույժը՝ մարդկությանը»,- ասում է անասնաբույժ Վարդան Բաղդասարյանը։ Չորս տարեկանում «Բժիշկ Այբոլիտ» գիրքն է կարդացել ու որոշել՝ շների բժիշկ է դառնալու։ 2004-ին ավարտել է անասնաբուժության ինստիտուտը, հաջորդող երկու տարին վերապատրաստվել է մայրաքաղաքում ու հայրենի քաղաք Գյումրիում հիմնել անասնաբուժական կլինիկա։ Բժիշկ Բաղդասարյանի կլինիկան Գյումրիում շատերը գիտեն, դիմում են իրենց չորքոտանի բարեկամների տարբեր խնդիրներով։
Լվացքի մեքենայում «լվացված» կատվից մինչեւ սիրելի կենդանու փոխարեն անալիզ հանձնելու պատրաստ քաղաքացիների է ընդունել Վարդանը։ Ամենատարօրինակ այցելուն, սակայն, մի հուզված կին է եղել, որը խնդրել է իր սիրտը հանել ու փոխպատվաստել սրտից հիվանդ իր կատվին։
Անկախ դժվարություններից՝ Վարդանը սիրով է հագնում սպիտակ խալաթն ու հասկանում «անլեզու» կենդանու լեզուն։ Դժգոհում է միայն, որ Հայաստանում, մասնավորապես Գյումրիում, անասնաբուժությունը չի կարող զարգացնել ամբողջական ծավալով, նախ, որ մարդկանց գիտակցությունը չի հասել այդ մակարդակին, երկրորդ՝ վճարունակ չեն։
Կցանկանա՞ իր փորձն ու գիտելիքը ներդնել պետության հետ համատեղ անասնաբուժությունը զարգացնելու գործում, Վարդանի պատասխանը սպառիչ է ու վերջնական․ «Ո՛չ, պետությունն այսօր լուրջ չի վերաբերվում անասնաբուժությանը, որը ոչ պակաս կարեւոր է, քան առողջապահությունը»։ Օրինակ է բերում․ բուժում ես սիբիրախտը՝ կանխելով մարդկանց փոխանցվող հիվանդությունը։
Մարալիկցի Արսեն Ալավերդյանը 30 տարվա անասնաբույժ է։ Ոլորտի պատասխանատվությունը կրել է պետական համակարգում։ Հպարտանում է իր մասնագիտությամբ, ասում է՝ կարմիր դիպլոմով է ավարտել Երեւանի անասնաբուժության ինստիտուտը։
Որպես գերազանցիկ ուսանող ֆինանսավորվել է, փորձ ձեռք բերել արտասահմանում։ Այսօրվա պես հիշում է՝ կուրսում 122 ուսանող էին, իսկ այժմ, տարի կա՝ դիմորդ չկա։ Երիտասարդ տարիներին Անիի տարածաշրջանում 46 անասնաբույժ էին սպասարկում շրջանը, հիմա՝ 7-ը։ «Ինչի՞ց է դա,- հարցնում է, եւ ինքն էլ պատասխանում,- աշխատավարձ չկա»։
Մասնագետն իմաստ չի տեսնում տարիներով սովորելու եւ «պահակից քիչ վճարվելու մեջ»։ Մեկ խոշոր եղջերավորի սպասարկման համար պետությունը տարեկան հատկացնում է առանց հարկ-տուրքի 120, իսկ մանր եղջերավորի համար՝ մոտ 72 դրամ։ Խոզերինն ու հավերինն էլ պետությունը հանել է՝ թողնելով սեփականատիրոջ հույսին։ Այս ամենի հետ էլ աշխատանքը սեզոնային է՝ գարնանն ու աշնանը։
Ալավերդյանը ցավով է փաստում, որ Անի համայնքում անասնաբուժության բաժնի վերջին շրջանավարտը 2013 թվականին իր տղան է եղել։
Շիրակի մարզպետարանի գյուղատնտեսության բաժնից տեղեկացնում են, որ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության «Գյուղատնտեսական ծառայությունների կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը, համայնքներն ու 39 անասնաբույժներ այս տարվա համար արդեն պայմանագիր են կնքել։ Թիվը փոքր է, համայնքային անասնաբույժների պակաս կա։
Պետական միջոցառումների՝ պատվաստումների եւ նմուշառումների համար, սակայն, աշխատուժի պակաս չկա, քանի որ պետական ծրագրով կարճաժամկետ վերապատրաստումից հետո ցանկացողները կարող են պատվաստող մասնագետ դառնալ։
«Բայց դա ֆիզիկական աշխատանք է, անասնաբույժն ու պատվաստողը տարբեր են, եթե համաճարակ լինի, վակցինատորը չի կարող կատարել անասնաբույժի դերը»,- ասում է մարզի գյուղատնտեսության բաժնի պետ Անդրանիկ Նալբանդյանը։
Մարզում անասնաբույժների պակասը լրացնելու նպատակով Շիրակի պետական համալսարանի նորընտիր ռեկտոր Երվանդ Սերոբյանը պատրաստվում է ներդնելու «Անասնաբուժություն» մասնագիտությունը։
Ասում է՝ այսօր պետական եւ մասնավոր սեկտորն ունի անասնաբույժների լուրջ կարիք։ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմնի ղեկավար կազմի հետ արդեն հանդիպում-քննարկում են ունեցել թեմայի շուրջ։ Գերմանիայի Դաշնության Հալլեի համալսարանի հետ նույնպես նախատեսվում է համագործակցություն։
Մարզում միայն «Անասնաբուժություն» բաժին ունենալը կլուծի՞ խնդիրը, թե՞ այնուամենայնիվ անասնաբույժին վճարել է պետք․․․
Առաջին մասնագիտությամբ բանասեր, երկրորդով՝ հոգեբան, լրագրությունը, սակայն, երրորդը չէ։ Լրագրությունը բոլոր մասնագիտություններից ամենասիրելին է։