Շիրակի մարզում շուտով մարդիկ երեկոները կարող են օդա գնալ: Մինիմալիստական ոճի ձեւավորումը, կիսախավարի մեջ գետնի վրա շրջանաձեւ շարած բարձերը, հին նկարներն ու լուսագրերն ազդարարում են, որ օդայի մշակույթը նոր կյանք է ստացել:
Ժամանակին, երբ նոր տեխնոլոգիաները մարդկանց դեռ չէին զրկել շփվելու հնարավորությունից, հին հայկական սովորության համաձայն, ծանր աշխատանքից հետո մարդիկ հավաքվում էին հազարաշեն տներում: Հեքիաթասացները հեքիաթ, թարմ կամ արդեն ավանդազրույց դարձած պատմություններ էին պատմում: Օդաների շնորհիվ է բանավոր մշակույթը պահպանվել, մեզ հասել:
3-4 տարի առաջ, երբ գյուղն իր գաստրոմշակույթով «Գըվուգ» անունով քաղաք մտավ, Շիրակի մարզում ավանդական ճաշատեսակներն ուտեստ լինելուց զատ մշակույթի մաս դարձան: ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի «Ինտեգրված գյուղական զբոսաշրջության զարգացում» նախաձեռնության աջակցությամբ բացված գաստրոտուն գալու համար զբոսաշրջային խմբեր են այցելում քաղաք:
«Գըվուգի» հիմնադիրներ արվեստագետներ Հրաչ եւ Ավետիք Վարդանյաններն ու Համլետ Գեւորգյանը տեսան, որ նախաձեռնությունը շարունակություն է պահանջում: Դիմեցին Գերմանական միջազգային համագործակցության ընկերության ծրագրին (GIZ), ստացան դրամաշնորհ՝ 30 հազար եվրո եւ «Օդայի» հիմքերը դրեցին:
Հրաչ Վարդանյանն ասում է՝ նախագիծն ավելի շատ մշակութային է, քան շահույթ հետապնդող: Ժամանակակից արվեստի լուծումներով նոր կյանք են տվել մոռացված օդային՝ չհեռանալով գաղափարի բուն գործառույթից: «Վստահ ենք, մեր օդայում հոգեւոր-մշակութային ճամփորդություն է լինելու, որն այսօր պակասում է: Մենք հիմա քնելուց առաջ հեռախոսով չգիտես ո՞ւր ենք ճամփորդում, ո՞ւր ենք հասնելու»:
Օդայի նախնական տարբերակի ցուցահանդեսը կայացավ Գյումրու տեխնոլոգիական կենտրոնում, որը նույնությամբ կտեղափոխվի «Գըվուգ» գաստրոտան հարեւան տարածք:
Իրենց գաղափարներով եւ արտասահմանյան լավագույն փորձով «Օդայի» հիմնադիրներին աջակցել են ավստրիացի մշակութային մենեջեր եւ արվեստագետ Էլիզաբեթ Հանդլը, գերմանացի լուսանկարիչ Ռալֆ Բեքերը եւ բազմաթիվ արվեստագետ ընկերներ:
Էլիզաբեթ Հանդլն ասում է՝ երբ իմացել է այս սոցիալ-մշակութային նախաձեռնության մասին, ուրախությամբ Հայաստան է եկել: «Հույս ունեմ՝ ժամանակակից օդան շատերին կհամախմբի, կդառնա մի վայր, որտեղ արվեստագետների գաղափարական սերմերը նոր մտքեր կծնեն»:
Գերմանացի արվեստագետ Ռալֆ Բեքերն էլ օգնել է հիմնադիրներին պոետիկ լեզվով տեսլական մշակելու։ Լուսագրերում կարդում ենք․
«Օդա՝ տուն-հավաքատեղի
Հեքիաթասացության, զրույցների, երգերի
Եվ իրար գալու…»:
GIZ-ի ներկայացուցիչ Արմինե Իսրայելյանը «Օդան» «զբոսաշրջային արտադրանք» է որակում: Ասում է՝ 200-ից ավելի դիմումներից 50 ծրագիր է ընդունել ֆինանսավորող կազմակերպությունը: Օդայի գաղափարը ժյուրին ամենաբարձր միավորներով է գնահատել:
Համլետ Գեւորգյանը վստահ է՝ «Օդան» «Գըվուգից» ոչ պակաս հաջողություն է ունենալու: ««Օդայի» դռները բաց են լինելու բոլորի համար, ում հետաքրքիր է հին հայկական մշակույթը: Լինելու են թեմատիկ օրեր՝ երաժշտությանը, արվեստին, գրականությանը նվիրված: Հյուրասիրություն կլինի, բայց «Օդայի» այցելուները կարող են «Գըվուգից» պատվիրած ուտեստներով էլ ավելի համեղ դարձնել խոսք-զրույցը»:
«Օդայի» մթնոլորտից ոգեշնչված այցելուները վստահեցրին, որ անհամբեր կսպասեն մինչեւ տարեվերջ, երբ արդեն պատրաստ օդան դռները կբացի այցելուների առաջ:
Առաջին մասնագիտությամբ բանասեր, երկրորդով՝ հոգեբան, լրագրությունը, սակայն, երրորդը չէ։ Լրագրությունը բոլոր մասնագիտություններից ամենասիրելին է։